Ποιες προκλήσεις βιώνει το παιδί σας;
Αντιμετωπίζει το παιδί σας δυσκολίες στις καθημερινές δραστηριότητες στο σπίτι, στο σχολείο ή στις εξωτερικές δραστηριότητες; Αντιμετωπίζουν προβλήματα που δεν επηρεάζουν τα πιο τυπικά αναπτυσσόμενα συνομίλικα παιδιά; Αν ναι ένας επαγγελματίας εργοθεραπευτής μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσει παιδί σας.
Η εργοθεραπεία είναι μια επιστήμη που υποστηρίζει το παιδί και την οικογένεια του όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες στους τομείς που περιγράφονται παρακάτω.
Αναπτυξιακή καθυστέρηση
Ο όρος αναπτυξιακή καθυστέρηση περιγράφει την αδυναμία ενός παιδιού να κατακτήσει τα αναπτυξακά ορόσημα ή αλλιώς τις δεξιότητες που είναι κοινές σε μια συγκεκριμένη ηλικία ή σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Η αναπτυξιακή καθυστέρηση είναι κάτι περισσότερο από το ότι ένα παιδί μπορεί να βρίσκεται λίγο πιο πίσω από τα άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας σε μια δεξιότητα, αλλά στην ουσία υπολείπεται σε ένα συνδυασμό δεξιοτήτων που αφορούν ορόσημα ικανοτήτων στην ανάλογη ηλικία. Για παράδειγμα
• δεν κατακτούν το αναπτυξιακό ορόσημο στην κατάλληλη χρονολογική ηλικία που αφορά το κάθισμα, το μπουσούλημα και το περπάτημα,
• η μάθηση υπολείπεται σε σχέση με τη χρονολογική ηλικία του,
• δεν αναπτύσσει κατάλληλο ηλικιακά παιχνίδι και ανάλογες κοινωνικές δεξιότητες.
Δεξιότητες λεπτής κίνησης
Οι δεξιότητες λεπτής κίνησης είναι μικρές κινήσεις που γίνονται με τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, τους καρπούς, τα χείλη και τη γλώσσα, όπως το κράτημα ενός μικρού αντικειμένου ή το σήκωμα ενός κουταλιού. Αν το παιδί σας δυσκολεύεται με δεξιότητες λεπτής κίνησης, ενδεχομένως να αντιμετωπίζει δυσκολίες με μια ή περισσότερες από τις παρακάτω δραστηριότητες:
• να χειριστεί παιχνίδια ή παζλ
• να κρατήσει ένα μαρκαδόρο ή ένα μολύβι
• να χρωματίσει, να σχεδιάσει, να ιχνοφραφήσει ή να σχεδιάσει πρώιμα σχήματα
• να χρησιμοποιήσει ψαλίδι
• να χρησιμοποιήσει κατάλληλα το πιάτο, το ποτήρι, τα μαχαιροπίρουνα ή το καλαμάκι στην ανάλογη ηλικία
• να χειριστεί το φερμουάρ, τα κουμπιά και τα κορδόνια
• να αντιμετωπίσει δυσκολία κατά τη γραφή με άσχημο σχηματισμό γραμμάτων και αριθμών
• να αποφεύγει δραστηριότητες και παιχνίδια που απαιτούν λεπτές κινητικές δεξιότητες
Δεξιότητες αδρής κινητικότητας
Οι αδρές κινητικές δεξιότητες μας βοηθούν να κινηθούμε και να συντονίσουμε τα χέρια, τα πόδια και άλλα μέρη του σώματος μας. Χρησιμοποιούν μεγαλύτερους μυς που μας βοηθούν να ελέγξουμε το σώμα μας. Ένα παιδί που είναι πίσω σε κίνηση, δύναμη ή/και ισορροπία μπορεί να φαίνεται αδέξιο ή ασυντόνιστο. Μπορεί επίσης να έχει δυσκολία στο να
• ανεβαίνει και να κατεβαίνει τη σκάλα στην κατάλληλη ηλικία
• συντονίζει τις δύο πλευρές του σώματος του
• κατανοήσει την έννοια ¨δεξιά και αριστερά¨ και να αναπτύξει κυρίαρχη πλευρά
• δυσκολεύεται στο παιχνίδι με τη μπάλα
• αντιμετωπίζει δυσκολία στην ισορροπία του
• αποφεύγει δραστηριότητες και παιχνίδια που απαιτούν αδρή κινητικότητα
• αντιμετωπίζει δυσκολία με το πέρασμα της μέσης γραμμής του σώματος (ικανότητα συντονισμένης χρήσης και των δύο πλευρών του σώματός τους για την ολοκλήρωση μιας εργασίας) κατά το παιχνίδι ή κατά τη διάρκεια σχολικών δραστηριοτήτων.
Ο μυικός τόνος ή η μυική ισχύ μπορεί να είναι αυξημένα ή μειωμένα σε σχέση με τα κατάλληλα αναπτυξιακά ορόσημα.
Αισθητηριακή επεξεργασία
Η αισθητηριακή επεξεργασία δίνει νόημα στην πληροφορία που λαμβάνουμε μέσω των αισθήσεών μας. Αφορά όλα τα αισθητηριακά συστήματα δηλαδή το οπτικο, το ακουστικό, το οσφρητικό, το γευστικό, την αίσθηση της αφής, την ενδοδόχο, την ιδιοδεξία και το αιθουσαίο σύστημα.
Το παιδί σας μπορεί να έχει υποευαισθησία, υπερευαισθησία ή αναζητητική συμπεριφορά στα πράγματα γύρω του και να παρουσιάσει τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Εξαιρετικά ευαίσθητη ή αυξημένη αντιδραστικότητα στον ήχο, την αφή ή την κίνηση
• Χαμηλή απόκριση σε ορισμένες αισθήσεις (π.χ., υψηλή ανοχή στον πόνο, δεν παρατηρεί κοψίματα / μώλωπες)
• Συνεχής κίνηση, άλματα, πτώσεις, προσκρούσεις
• Εύκολα διάσπαση από οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα
• Δυσκολία στην αντιμετώπιση αλλαγών
• Αδυναμία να ηρεμήσει τον εαυτό του όταν αναστατώνεται
• φοβάται να εγκαταλείψει το έδαφος με τα πόδια του
Στη συνέχεια αναφέρονται δυο από τα αισθητηριακά συστήματα που προαναφέρθηκαν
Οπτικό σύστημα
Η οπτική λειτουργία είναι η διαδικασία που χρησιμοποιούμε για να κατανοήσουμε αυτό που βλέπουμε. Είναι μια διαδικασία στον εγκέφαλό μας που ερμηνεύει τις οπτικές πληροφορίες. Εάν το παιδί σας έχει δυσκολία σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω, μπορεί να έχει δυσκολία με την οπτική επεξεργασία:
• δυσκολία όσον αφορά την απόσταση και τα μεγέθη των γραμμάτων
• δυσκολία στην αναγνώριση των γραμμάτων
• δυσκολία στην αντιγραφή σχημάτων ή γραμμάτων
• δυσκολία στην οπτική παρακολούθηση και διασταύρωση της μέσης γραμμής
• δυσκολία εύρεσης αντικειμένων μεταξύ άλλων αντικειμένων
• δυσκολία κατά την αντιγραφή από τον πίνακα ή από άλλο χαρτί
• δυσκολία με την έννοια του δεξιού και του αριστερού
• το παιδί σας μπορεί να χάσει τη θέση κατά την ανάγνωση ή την αντιγραφή από τον πίνακα ή μπορεί να έχει κακή οπτική επαφή.
Στοματοαισθητική λειτουργία
Οι στοματοκινητικες ή στοματο-αισθητηριακές ικανότητες είναι ουσιαστικά ο έλεγχος των μυϊκών κινήσεων στο πρόσωπο και στην περιοχή του στόματος όπως τα χείλη, η γνάθος, και η γλώσσα.
Τα ελλείμματα στις κινητικές και αισθητικές ικανότητες του στόματος μπορούν να παρουσιαστούν με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω τρόπους:
• υπερβολική σιελόρροια,
• μάσηση του φαγητού στο μπροστινό τμήμα του στόματος, και όχι στους γομφίους (τραπεζίτες),
• δυσκολία της χρήσης κυπέλλου σε κατάλληλη για την ηλικία χρονική περίοδο,
• δυσκολία στην κατανάλωση υγρών από καλαμάκι σε κατάλληλη ηλικία,
• αυξημένη περίοδος σίτισης με μπουκάλι ή θηλασμό,
• κόπωση κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το φαγητό,
• υπερβολικά επιλεκτικό όταν τρώει, προτιμά μόνο ορισμένους τύπους ή υφές τροφής
• μπορεί να βάζει στο στόμα του συχνά παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα μετά την κατάλληλη χρονολογική ηλικία
• το μωρό χάνει μεγάλη ποσότητα υγρών από τα χείλη του όταν σιτίζεται με μπουκάλι ή κατά το θηλασμό και αντίστοιχα
• το παιδί χάνει υγρά ή τροφή από το στόμα του όταν πίνει ή μασάει.
Δεξιότητες κοινωνικής αλληλεπίδρασης
Οι δεξιότητες κοινωνικής αλληλεπίδρασης είναι δεξιότητες που μας βοηθούν να σχετιζόμαστε και να κατανοούμε τους άλλους γύρω μας. Δυσκολίες στις κοινωνικές δεξιότητες μπορεί να εκδηλωθούν ως:
• δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στην ενασχόληση με την οικογένεια και τους συνομηλίκους,
• δυσκολία προσαρμογής σε νέα περιβάλλοντα,
• καθυστερημένη γλωσσική δεξιότητα,
• υπερβολική επικέντρωση σε ένα θέμα (π.χ. διάστημα, σύμπαν, δεινόσαυροι, τρένα),
• δυσκολία να αντιμετωπίσει το σχολικό περιβάλλον
Μαθησιακές δυσκολίες
Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται σε ένα από τα ακόλουθα, ίσως θελήσετε να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία εργοθεραπευτή:
• Δεν είναι σε θέση να συγκεντρωθεί και να εστιάσει την προσοχή του στο σχολείο
• Διασπάται εύκολα
• Δυσκολία να ακολουθήσει οδηγίες και να ολοκληρώσει τις εργασίες του
• Κουράζεται εύκολα με τις εργασίες του σχολείου
• Δυσκολεύεται να ελέγξει την παρορμητικότητα
• Δυσκολέυεται να ακολουθήσει το φόρτο εργασίας στο σχολείο
• Δυσκολία στην εκμάθηση νέου υλικού
• Καθρεπτίζει αριθμούς και γράμματα μετά την ηλικία των επτά ετών
Δεξιότητες παιχνιδιού
Οι δεξιότητες παιχνιδιού είναι δεξιότητες που μπορούν να βοηθήσουν ένα παιδί να αντιλαμβάνεται καλύτερα τον κόσμο γύρω του. Ένα παιδί μπορεί να αποκτήσει αυτοπεποίθηση, να μάθει να επιλύει προβλήματα και να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες μέσα από το παιχνίδι. Το παιδί σας μπορεί να παρουσιάζει αναπτυξιακή καθυστέρηση εάν παρουσιάσει ένα από τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Χρειάζεται καθοδήγηση από ενήλικα για να ξεκινήσει το παιχνίδι
• Δυσκολία στα παιχνίδια μίμησης
• Περιπλανιέται άσκοπα χωρίς να εμπλέκεται σε δημιουργικό παιχνίδι
• Μετακινείται γρήγορα από τη μία δραστηριότητα στην άλλη
• Δεν εξερευνά κατάλληλα τα παιχνίδια
• Συμμετέχει σε επαναλαμβανόμενο παιχνίδι για ώρες (π.χ. βάζει σε σειρά παιχνίδια)
• Δεν εμπλέκεται σε παιχνίδι με συνομιλίκους/αδέρφια
• Δεν καταλαβαίνει τις έννοιες του μοιράζομαι και της διατήρησης της σειράς
Να θυμάστε ότι όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά και αναπτύσσουν αυτά τα σύνολα δεξιοτήτων με το δικό τους ρυθμό. Ωστόσο, αν νομίζετε ότι το παιδί σας μπορεί να δυσκολεύεται στην υιοθέτηση ορισμένων από τις περιοχές δεξιοτήτων παραπάνω, μπορείτε να επικοινωνήσετε με έναν επαγγελματία εργοθεραπευτή.
Για περισσότερη βοήθεια, για να κατανοήσετε ποιες δεξιότητες είναι κατάλληλες για ποια ηλικία, δείτε τα αναπτυξιακά ορόσημα στην ιστοσελίδα μας https://epitologo-epitoergo.gr/
Στο κέντρο μας θα βρείτε έμπειρους εργοθεραπευτές, με τους οποίους μπορείτε να επικοινωνήσετε για να συζητήσετε για ενδεχόμενες δυσκολίες που αφορούν το παιδί σας, καθώς και πλήρως εξοπλισμένη αίθουσα αισθητηριακής ολοκλήρωσης για την αντιμετώπιση αισθητηριακών δυσκολιών.
«Επί το λόγο και επί το έργο»
Παιανία