Στάδια ανάπτυξης λόγου και ομιλίας

Ένα παιδί θα ξεδιπλώσει τις γλωσσικές του ικανότητες με την πάροδο του χρόνου. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά μεταξύ τους και κάθε ένα εμφανίζει διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης. Τα στάδια που περιγράφονται, αναφέρονται στο μέσο όρο. Μην ανησυχήσετε αν το μωρό σας αποκλίνει από το μέσο όρο. Ένα όμως παρατηρήσετε κάτι ανησυχητικό στην ανάπτυξη του, συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας, ή επικοινωνήστε μαζί μας για την πραγματοποίηση  λογοθεραπευτικής αξιολόγησης.

Ηλικία 0 – 6 μηνών

• Τρομάζει με ήχους
• Αναγνωρίζει ήχους
• Εντοπίζει ήχους στρέφοντας το κεφάλι
• Επαναλβάνει τους ίδιους ήχους
• Συχνά ψιθυρίζει και βγάζει ήχους ευχαρίστησης
• Μιμείται ήχους
• Χρησιμοποιεί ήχους ή κάνει χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες
• Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες
• Χαμογαλάει όταν του μιλάνε
• Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/ και /m/ όταν μουρμουρίζει
• Ποικίλλει σε ύψος και ένταση η φωνή του

Ηλικία 7 – 12 μηνών

• Καταλαβαίνει το «ναι» και το «όχι»
• Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομα του
• Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους
• Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με συνηθισμένα αντικείμενα (γάλα, κούπα κ.α.)
• Χρησιμοποιεί μεγάλη ποικιλία ήχων όταν μουρμουρίζει
• Μιμείται μερικούς ήχους και μελωδίες ενηλίκων
• Χρησιμοποιεί λίγους ήχους ακόμα και όταν κλαίει μόνο για να προκαλέσει την προσοχή των άλλων
• Ακούει όταν του μιλάς
• Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάλληπτη γλώσσα
• Παράγει μια ή περισσότερες λέξεις
• Χρησιμοποιεί ουσιαστικά
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων
• Κατανοεί απλές εντολές

Ηλικία 13 – 18 μηνών

• Χρησιμοποιεί πρότυπα επιτονισμού ενηλίκων
• Χρησιμοποιεί ηχολαλία και μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί)
• Παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα
• Εκτελεί απλές εντολές
• Αναγνωρίζει 1 με 3 μέρη του σώματος
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 3 εως 20 ή περισσοτέρων λέξεων (κυρίως ουσιαστικών)
• Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο
• Κάνει έκκληση για τα περισσότερα από τα αντικείμενα που επιθυμεί

Ηλικία 19 – 24 μηνών

• Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από ασυνάρτητη ομιλία (νεολογισμούς)
• Είναι 25%-50% κατανοητός στους ξένους
• Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα
• Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες
• Χρησιμοποιεί κατάλληλο χρωματισμό στη φωνή και τις ερωτήσεις
• Απαντά στην ερώτηση «τι είναι αυτό;»
• Διασκεδάζει ακούγοντας ιστορίες
• Γνωρίζει 5 μέλη του σώματος
• Ονομάζει σωστά μερικά οικεία αντικέιμενα
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 με 100 ή και περισσοτέρων λέξεων
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 300 ή περισσοτέρων λέξεων

Ηλικία 2 – 3 ετών

• Ο λόγος του είναι καταληπτός σε ποσοστό 50% – 75%
• Συνεχίζει να ηχολαλεί όταν συναντά δυσκολίες στο λόγο
• Καταλαβαίνει το «ένα» και τα «πολλά»
• Εκφράζει την ανάγκη του για τουαλέτα ( πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά)
• Ζητάει αντικείμενα με το όνομα τους
• Δείχνει τις εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τες.
• Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος
• Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά σε απλές ερωτήσεις
• Απολαμβάνει να ακούει μικρές ιστορίες, τραγούδια και ρυθμούς
• Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις
• Χρησιμοποιεί φράσεις 3 – 4 λέξεων, με Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο
• Χρησιμοποιεί μερικές προθέσεις, άρθρα, ρήματα στον Ενεστώτα, ομαλό πληθυντικό και ανώμαλους τύπους στον Αόριστο
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 500 ως 900 ή περισσοτέρων λέξεων
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 ως 250 ή περισσοτέρων λέξεων (ραγδαία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της περιόδου)
• Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη
• Καταλαβαίνει τα περισσότερα πράγματα από αυτά που του λέγονται
• Μιλάει με δυνατή φωνή
• Χρησιμοποιεί τα φωνήεντα σωστά
• Χρησιμοποιεί σωστά σύμφωνα σε αρχική θέση
• Χρησιμοποιεί περίπου 27 φωνήματα
• Χρησιμοποιεί το βοηθητικό «είναι»
• Χρησιμοποιεί μερικά ομαλά ρήματα στον Αόριστο, κτητικά μορφήματα, αντωνυμίες και προστακτική

Ηλικία  3- 4 ετών

• Καταλαβαίνει τη λειτουργία των αντικειμένων
• Καταλαβαίνει διαφορές στις έννοιες (σταματάω – ξεκινάω, μέσα – έξω, πάνω – κάτω, μικρό – μεγάλο)
• Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 2 και 3 βήματα
• Ρωτάει και απαντάει σε απλές ερωτήσεις (ποιος, τι, πού, γιατί)
• Συχνά κάνει ερωτήσεις και ζητά λεπτομέρειες στις απαντήσεις
• Χρησιμοποειεί την ομιλία για εκφράσει συναισθήματα
• Χρησιμοποιεί 4 με 5 λέξεις στις προτάσεις
• Αναγνωρίζει αντικείμενα με το όνομα τους
• Χειρίζεται επιδέξια τους ενήλικες και τους παρατηρεί
• Χρησιμοποιεί ουσιαστικά και ρήματα πιο συχνά
• Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος
• Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200 – 2000 λέξεων
• Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 800 – 1500 λέξεων
• Ο λόγος του είναι 80% καταληπτός
• Η γραμματική βελτιώνεται αν και κάποια λάθη εξακολουθούν να υφίστανται.
• Κατάλληλη χρήση του «είμαι» και «είναι» στις προτάσεις
• Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά
• Συμμετέχει σε συζητήσεις
• Συνεπής χρήση ομαλού πληθυντικού, κτητικών αντωνυμιών και ρημάτων Αορίστου.

Ηλικία 4 – 5 ετών

• Κατανοεί τις έννοεις των αριθμών ως το 3
• Αναγνωρίζει 1 ως 3 χρώματα
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσοτέρων λέξεων
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 900 ως 2000 ή και παραπάνω λέξεων
• Μετράει μηχανικά ως το 10.
• Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις
• Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων
• Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη
• Ρωτά για ορισμούς λέξεων
• Μειώνεται ο συνολικός αριθμός επαναλήψεων
• Παράγει τα σύμφωνα με 90% ακρίβεια
• Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των συνεχών ηχητικών παραλείψεων και των υποκαταστάσεων
• Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους
• Μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων κλπ.
• Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία
• Δίνει προσοχή σε μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή
• Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες, μέλλοντα χρόνο και συγκριτικά μορφήματα στις προτάσεις

Ηλικία 5 – 6 ετών

• Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα
• Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 βήματα
• Κάνει ερωτήσεις με το «πώς»
• Απαντά λεκτικά στο «γεια» και στο «τι κάνεις;»
• Χρησιμοποιεί παρελθόντα και μέλλοντα χρόνο κατάλληλα
• Χρησιμοποιεί συνδέσμους
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 13000 λέξεων
• Ονομάζει τα αντίθετα
• Ονομάζει διαδοχικά ημέρες της εβδομάδας
• Μετρά ως τα 30 μηχανικά
• Ανταλλάσσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις
• Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες
• Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια ιστορία
• Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλει παιδικά ποιηματάκια
• Επικοινωνεί εύκολα με ενήλικες

Ηλικία 6 – 7 ετών

• Ονομάζει κάποια πράγματα, αριθμούς και νομίσματα
• Τοποθετεί κατά σειρά αριθμούς
• Κατανοεί το «αριστερά» και το «δεξιά»
• Χρησιμοποιεί αυξανόμενα πιο σύνθετες περιγραφές
• Απασχολείται με συζητήσεις
• Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 20000 λέξεων
• Χρησιμοποιεί προτάσεις μήλους 6 λέξεων περίπου
• Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου
• Απαγγέλει το αλφάβητο
• Μετρά ως το 100 μηχανικά
• Χρησιμοποιεί περισσότερα μορφολογικά σημάδια καταλλήλλως

Χρησιμοποιεί κατάλληλα την παθητκή φωνή